dorobek naukowy


Dla zainteresowanych publikacjami z zakresu dzieła Łukaszowego (Łk-Dz), piśmiennictwa Pawłowego, Ewangelii synoptycznych oraz hermeneutyki biblijnej załączam wykaz moich osiągnięć naukowych. Nie uwzględnia on odczytów podczas konferencji
czy sympozjów.

Wśród opublikowanych przeze mnie rozpraw naukowych zwrócę uwagę na jedyną w Polsce historię faryzeuszy oraz podobnie jedyną chronologię życia apostoła Pawła. W ostatniej pozycji, jaka się ukazała (Rozmowy z Pawłem z Tarsu), przedstawiam w formie dialogów życie i myśl tego wielkiego apostoła. Zwracam uwagę na nowe rozumienie m.in. idei wybraństwa Izraela, przymierza na Synaju czy genezy i roli Prawa Bożego, jakie nakreślił w swych listach apostoł Paweł. Studium pokazuje, że współczesne chrześcijaństwo odeszło w znacznym stopniu od Pawłowego rozumienia powyższych pojęć, powracając do ich starotestamentowego pojmowania. Ten fakt ciąży na właściwym odczytaniu zamysłu Bożego wyrażonego na kartach ksiąg świętych, a w niektórych przypadkach utrudnia też czerpanie radości z bycia chrześcijaninem.

Wszystkie wymienione poniżej pozycje książkowe można zakupić w zależności od wydawcy pod adresami:

• RW KUL: ul. Zbożowa 61, 20-827 Lublin; mail: wydawnictwo@kul.lublin.pl

• Edycja Św. Pawła: ul. Św. Pawła 13/15, 42-221 Częstochowa; mail: edycja@edycja.pl

• WITKM: ul. Stradomska 4, 31-058 Kraków; wydawnictwo@witkm.pl

• „Vocatio”: ul. Polnej Róży 1, 02-798 Warszawa; mail: vacatio@vocatio.com.pl


  
 

 

    

1.„A słowo Boże rozszerzało się i rosło”. Programowa funkcja Dz 12, 1-24 w kompozycji księgi, Lublin 1995, ss. 303. RW KUL.

Praca zajmuje się prześladowaniami wczesnego Kościoła (dokładnie Kościoła jerozolimskiego) i bałwochwalczym wystąpieniem Heroda Agryppy I oraz reakcjami nieba na obie postawy wrogów chrześcijaństwa, opisanymi w Dz 12. Wobec tragizmu sytuacji, która wydawała się uczniom Jezusa beznadziejna, niebo rozwiązuje z dziecinną łatwością obie trudności. Pomimo kłód na drodze ewangelizacji „słowo Boże rozwija się i rośnie”, gdyż jest ona dziełem samego Boga.

 

    

 


2.Paweł – apostoł Żydów i pogan. Łukaszowy obraz powstania i rozwoju  Pawłowych wspólnot, Kraków 1997, ss. 287. WITKM

Studium zajmuje się analizą tzw. trzech podróży misyjnych apostoła Pawła opisanych w Dziejach Apostolskich. Odsłania ono kolejne etapy ewangelizacji i konstytuowania się Kościoła. Uzupełnia ono obraz działalności apostoła znany z jego Listów: wnosi nowe elementy i potwierdza już znane.

 

 

3.Obraz I funkcja Faryzeuszy w dziele
Łukaszowym. Studium literacko - teolo-giczne. Lublin 2000, ss. 284. RW KUL.

Rozprawa zajmuje się prezentacją faryzeuszy przez autora Łk-Dz oraz funkcją owej prezentacji względem adresata dzieła. Autor dzieła, Łukasz, posługuje się faryzeuszami jako jednym z elementów w przekonaniu swych adresatów, że między biblijnym Izraelem a Kościołem istnieje ciągłość oraz stała bliskość we wspólnej wierze w zmartwychwstanie umarłych. Studium odsłania jednocześnie zmagania w wierze pierwszych chrześcijan.

 

 

     4. Faryzeusze. Historia – Ewangelie,       Lublin 2002, ss. 176. RW KUL.

Jedyna w Polsce historia faryzeuszy, stanowiąca cenny przyczynek  do  zrozumienia  nauczania  Jezusa, które w dużym  stopniu  jest  wynikiem  sporów  z  członkami stronnictwa.   Studium    pokazuje,   że    współczesne wyobrażenia o faryzeuszach odbiegają od tego, kim rzeczywiście byli. Autorzy Ewangelii i pierwsi chrześ-cijanie byli bardziej nieprzychylnie nastawieni do nich niż sam Jezus.

 

 

     5. Paweł Apostoł. Chronologia życia i      pism, Częstochowa 2003, ss. 415; wyd.      drugie Częstochowa 2008. Edycja Świę-      tego Pawła.

Jedyne w Polsce opracowanie życia apostoła Pawła w oparciu o pogłębione studium źródeł historycznych, tj. literackich i archeologicznych. Duże znaczenie odegrała w  pracy  znajomość   realiów   historycznych  i  w ogóle
panujących wówczas zwyczajów. Wykorzystanie całej owej wiedzy pozwoliło naświetlić to, co znajdujemy w Listach apostoła i zrekonstruować bieg jego życia (zob. Tablicę chronologiczną w: O Pawle z Tarsu).

 

     6. Święty     Łukasz     wobec     niewiary      Izraela   – krytyka   i   nadzieja,  RSB 24,      Wydawnictwo  „Vocatio, Warszawa 2006,      ss. 284.

Studium jest poświęcone ocenie niewiary Izraela w Jezusa Chrystusa dokonanej przez chrześcijan żyjących z końcem I w. W odróżnieniu od innych ksiąg NT analizowane dzieło nie skupia się tylko na krytyce zaistniałej sytuacji, ale wskazuje też drogę wyjścia. W tym względzie podziela ono troskę apostoła Pawła o swych rodaków i stanowi zdrowy nurt w chrześcijaństwie.

 

      7. Rozmowy     z     Pawłem     z    Tarsu.
     O  Bogu  i  człowieku, Częstochowa 2010,
     ss. 498. Edycja   Świętego   Pawła.

Rozmowy z apostołem Pawłem obejmują 36 tematów, które można podzielić na dwa rodzaje epizodów: dotyczące jego życia i głoszonej Ewangelii. Znajdziemy w nich wszystko to, czym żyli pierwsi chrześcijanie, ich radości i smutki. Z książki każdy dowie się też, czy to, co sądzi dziś na temat chrześcijaństwa, jest tym, czego nauczał św. Paweł. Jest ona sprawdzianem naszej wiary. Główny cel opracowania stanowi bowiem ukazanie przekonań współczesnych chrześcijan w konfrontacji z myślą apostoła i w ten sposób zapewnia ono powrót do korzeni naszej wiary.
wiara chrześcijańska. trudne pytania i proste odpowiedzi

8. Wiara chrześcijańska. Trudne pytania i proste odpowiedzi, Warszawa 2012, ss. 240. Wydawnictwo Paulistki.

W dzisiejszym świecie coraz więcej prawd o Bogu jest wypaczanych, podawanych w wątpliwość czy wyśmiewanych. Temu, kto nie zrozumiał czegoś, nawet niezwykle  mądra  rzecz  może  wydać  się  nielogiczna i śmieszna. Kluczem do właściwej oceny wszystkiego jest bowiem dogłębne poznanie. Niniejsza książka pozwala poznać lepiej prawdę o Bogu.

 

Z zakresu mariologii:

     9.Święta Katarzyna Labouré  i  Cudowny
      Medalik,   Częstochowa  2010,  ss. 192.       Edycja    Świętego    Pawła.

Książka omawia objawienia maryjne, jakie miały miejsce  w  1830  roku  w  kaplicy  Sióstr  Miłosierdzia w
Paryżu (Rue du Bac). Daje ona ponadto odpowiedź na pytania, czy niepokalane poczęcie zapewniało Maryi za ziemskiego życia poznanie zbawczego zamysłu Boga i chroniło przed śmiercią i jej skutkami; czy współcierpienie Matki z Synem u stóp krzyża daje jej tytuł do bycia współodkupicielką; znajduje się w niej ponadto odpowiedź na pytanie, czy szatan może zwodzić ludzi, przybierając postać Najświętszej Panny oraz czy o tzw. tajemnicach fatimskich Maryja mówiła już wcześniej.
 

 

    

10. Teologia i nauka. Odkrywanie tajemnicy stworzenia, Kraków 2023, Wydawnictwo WITKM, ss. 254 (wydanie drugie).,

Książka łączy wiedzę teologiczną z wiedzą empiryczną (fizyka, kosmologia, biologia i inne), co jest dzisiaj niezmiernie pożądane, a co pozwala lepiej zrozumieć ten świat, czyli w jaki sposób on zaistniał, w jaki sposób zaistniała istota ludzka, jakie rządzą nim prawa i jakie jest jego ostateczne przeznaczenie. Autor godzi obecność Boga w świecie z odkryciami współczesnych nauk: nie ma wykluczania się, ale dopełnianie. Książka zmienia w wielu aspektach dotychczasowe postrzeganie stworzonego świata.

 

 

 


  1. Elementy argumentacji rabinackiej w Rz 9, 6-29, CT 63: 1993, nr 3, s. 97-102.

  2. Studium gatunku literackiego opowiadania o uwolnieniu Piotra z więzienia (Dz 12, 7-10), RT 41: 1994, z. 1, s. 85-97.

  3. Struktura literacka Dz 12, 1-19, CT 64: 1994, nr 4, s. 39-45.

  4. Przyczynek do dyskusji na temat kompozycji Dziejów Apostolskich, RT 42: 1995, z. 1, s. 103-110.

  5. Metoda narracyjna w interpretacji tekstu biblijnego, RBL 48: 1995, nr 3, s. 161-168.

  6. Retoryczny schemat argumentacji w 1 Kor 1-4, RBL 48: 1995, nr 4, s. 131-142.

  7. Nowe metody analizy literackiej w egzegezie Nowego Testamentu, w: R. Rubinkiewicz (red.), Wstęp do nowego Testamentu, Poznań 1996, s. 539-557.

  8. Tak zwany Sobór Jerozolimski wyrazem troski o jedność pierwotnego Kościoła, RT 43: 1996, z. 1, s. 139-148.

  9. Antypawłowa opozycja w Liście do Galatów, RT 44: 1997, z. 1, s. 117-127.

  10. „Będziecie moimi świadkami...” (Dz 1, 8) (Dzieje Apostolskie), w: J. Frankowski – S. Mędala (red.), Dzieje Apostolskie, Listy św. Pawła, WMWKB 9, Warszawa 1997, s. 13-81.

  11. W obronie prawdy Ewangelii (List do Galatów), w: tamże, s. 264-289.

  12. Finanse i prace publiczne, w: G. Witaszek (red.), Życie społeczne w Biblii, RW KUL, Lublin 1997, s. 125-132.

  13. Mowa Piotra w dniu Pięćdziesiątnicy: model pierwotnego kerygmatu, RT 45: 1998, z. 1, s. 111-122.

  14. Dzień i rok Ostatniej Wieczerzy i śmierci Jezusa, w: Mów, Panie, bo słucha sługa Twój. Księga Pamiątkowa dla ks. Prof. R. Rubinkiewicza, Warszawa 1999, s. 176-187.

  15. Tradycja i redakcja przekazu o pośpiechu Pawła na święta Pięćdziesiątnicy, RT 46: 1999, z. 1, s. 149-169.

  16. Kolejność, liczba i kształt „biada” w Q. Próba rekonstrukcji na bazie Mt 23 i Łk 11, RoczTeol 47: 2000, z. 1, s. 115-128.

  17. Nauka o nierozerwalności małżeństwa w Łk 16, 18, w: Witaszek – Paciorek – Kiejza (red.), Wszystko czynię dla Ewangelii. Księga pamiątkowa ku czci o. Prof. H. Langkammera, Lublin 2000, s. 367-3722 Kor 10-13: „List we łzach”?, RoczTeol 48: 2001, z. 1, s. 121-132.

  18. 2 Kor 1, 15-16: Pawłowy plan wizyt w Koryncie i jego realizacja, RoczTeol 48: 2001, z. 1, s. 133-143.

  19. ENTOS HYMŌN (Łk 17, 21): Królestwo Boże „w was” czy „pośród was”?, CollTheol 71: 2001, nr 1, s. 31-40.

  20. Duch Święty w początkach Kościoła (od proroków do nauczycieli), w: Duch i Oblubienica mówią: Przyjdź. Księga Pamiątkowa dla O. A. Jankowskiego, Warszawa 2001, s. 383-393.

  21. Rok przybycia Pawła ze składką do Jerozolimy (Rz 15, 25), w: Żywe jest słowo Boże i skuteczne. Księga Pamiątkowa dla ks. Prof. B. Wodeckiego, Warszawa 2001, s. 285-291.

  22. Lata wizyt Pawła w Jerozolimie po nawróceniu i rok ucieczki z Damaszku, CollTheol 72: 2002, nr 1, s. 89-98.

  23. Pytanie o ofiarność Filipian. Interpretacja feministyczna, RBL 55: 2002, z. 2, s. 152- 159.

  24. Datacja pierwszej misji Pawła w Koryncie, RoczTeol 49: 2002, z. 1, s. 93-110.

  25. Przyczynek do dyskusji na temat powstania 1 Kor na wiosnę, RoczTeol 49: 2002, z. 1, s. 111-122.

  26. Data narodzin apostoła Pawła, w: Stworzył Bóg człowieka na swój obraz. Księga Pamiątkowa dla bpa prof. M. Gołębiewskiego, Warszawa 2002, s. 364-372.

  27. Problem datacji i kolokacji w misji Pawła tzw. Soboru Jerozolimskiego, CollTheol 72: 2002, nr 2, s. 31-44.

  28. List do Filipian a Pawłowe więzienie w Efezie, RoczTeol 50: 2003, z. 1, s. 79-96.

  29. Czas powstania Drugiego Listu do Koryntian, w: CollTheoll 73: 2003, z. 3, s. 33-39.

  30. Lata pobytu apostoła Pawła w więzieniu w Cezarei, w: Pieśniami dla mnie Twoje przykazania. Księga Pamiątkowa dla ks. prof. J. Frankowskiego, Warszawa 2003, s. 290-301.

  31. Autentyczność, czas i miejsce napisania Listu do Kolosan i Listu do Filemona, w: Miłość wytrwa do końca. Księga Pamiątkowa dla ks. prof. S. Pisarka, Warszawa 2004, s. 348-366.

  32. Tytus krewnym Łukasza?, RoczTeol 51: 2004, z. 1, s. 115-125.

  33. The Sens of the Logion about the Sign of Jonah in the Gospel according to St Luke, RT 52: 2005, z. 1, s. 81-93.

  34. Opracowanie wstępów, komentarzy i przypisów do Listów do Kolosan i Filemona w tłumaczeniu NT z jęz. greckiego: Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2005.

  35. “[…] and thus all Israel will be saved” (Rom 11: 26). The Question about the Time in the History of Salvation, RT 53: 2006, z. 1, s. 5-24.

  36. Was Paul indeed to meet Titus in Troas? (In connection with 2 Cor 1, 12-13 and 7, 5-6), w: J. Aguilar – K. O’Mahony – M. Roger (red.), Bible et Terre Sainte. Mélanges Marcel Beaudry, New York 2008, s. 307-312. Peter Lang.

  37. Akwila i Pryscylla. Współpracownicy apostoła Pawła i wczesnochrześcijańscy misjonarze, RT 55: 2008, z. 1, s. 125-141.

  38. Tablica chronologiczna, w: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, Edycja św. Pawła, Częstochowa 2008, s. 2761 nn.

  39. Justification by Faith in Phil 3, 9. A Literary and Theological Analysis, RB 1 (56): 2009, s. 69-89.

  40. Antychryst, czyli zwodzenie ku nieprawości, w: In Persona Christi. Księga na 80-lecie Księdza Profesora Czesława s. Bartnika, red. K. Góźdź, Lublin 2009, t. 1, s. 119-124.

  41. „Будете Мне свидетелями…”. Введение в Деяния Апостолов, Saarland 2009.

  42. Spotkanie Szawła z Tarsu ze zmartwychwstałym Panem, Scripturae Lumen 2 (2010), s. 247-262.

  43. „Election” as a Salvific Category according to Romans 9. Study of a Biblical Concept, RB 2 (57): 2010, s. 27-46.

  44. „Nomos” i „ho nomos” w Liście do Rzymian, Biblica et Patristica Thoruniensia, 3: 2010, s. 11-23.

  45. „Nomos” i „ho nomos” w Listach Pawłowych, The Biblical Annals 1 (58) 2011, s. 167-184.

  46. Pawłowe doświadczenie Chrystusa pod Damaszkiem: nawrócenie czy powołanie? w: Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu. Księga Pamiątkowa dla ks. prof. W. Chrostowskiego, Warszawa 2011, t. 3, s. 1256-1274.    

  47. Mowa apostoła Pawła w Atenach (Dz 17, 22-31) jako paradygmat misyjnego nauczania Kościoła, w: I. L e d w o ń (red.), Nowy Testament a religie, Biblioteka Teologii Religii, Lublin 2011, s. 361-377.                                                       

  48. Kościół nowym stworzeniem w Chrystusie według piśmiennictwa Pawłowego, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 17 (2011) s. 139-149.

  49. Niespójność Pawłowego wywodu w Rz 2, 1-29? Odpowiedź na tezę Eda Parisha Sandersa, BibAn 2: 59 (2012) s. 195-216.„

  50. Gdzie Duch Pański – tam wolność” (2 Kor 3, 17). Pneumatologia wyzwolenia i wolności, Scripturae Lumen 4 (2012), s. 113-126.  

  51. Moc Pawłowego słowa w obliczu grzechów Koryntian. Od przykazań Bożych do nowej jakości życia w Chrystusie, w: B. Migut – A. Piwowar, Moc słowa Pańskiego. Adhortacja Apostolska ‘Verbum Domini’ w refleksji biblijno-teologicznej, AnBibLub 8 (Lublin 2012) s. 67-79.

  52. Recepcja Pawłowej nauki o usprawiedliwieniu z wiary w „Fauście” J. Goethego i w „Braciach Karamazow” F. Dostojewskiego, w: S. Szymik, Biblia kodem kulturowym Europy, AnBibLub 9 (Lublin 2013) s. 147-159.                                                                  


  53. Znaczenie czasownika diata,ssw w źródłach biblijnych – w nawiązaniu do diatagei.j diV avgge,lwn w Ga 3, 19b, BibAn 3: 60 (2013) nr 2, s. 383-419.

  54. Czy udzielony Duch wygasza funkcję przykazań Bożych? Przyczynek do Pawłowej pneumatologii, Teologia i Człowiek 23 (2013) nr 3, s. 19-34.

  55. Czy Jezus Chrystus jest Bogiem Jahwe? Pytanie o podstawy wiary chrześcijańskiej, w: W.Rakocy - K. Klusek -
    M. Pyzik - Turska (red.), Wierzymy w Kościół. Tygodnie Eklezjologiczne 2011-2013 (Lublin 2013) s. 183-190.

  56. Redakcja naukowa wznowionego wydania (poprawionego, uzupełnionego i opatrzonego nowym wstępem) książki ks. Eugeniusza Dąbrowskiego, Dzieje Pawła z Tarsu (Warszawa 2013, ss. 891).

  57. Czy radykalizm Ewangelii pozbawia chrześcijanina radości życia?, w: M. Chojnacki - J. Morawa - A. Napiórkowski (red.),
    O bogactwach Kościoła (Kraków 2014) s.285 - 297.

  58. Stosowanie starotestamentowych modeli zbawczych w odczytaniu przesłania Nowego Testamentu. Studium z hermeneutyki biblijnej na podstawie Listów apostoła Pawła, w: Jezus Chrystus, Scripturae Lumen 7 (2015), s. 87-100.

  59. Pytanie o klucz do teologii apostoła Pawła, CollTheol 86 (2016) nr 1, s. 41-60.

    60. Z zakresu mariologii:

  60. Cudowny Medalik – propozycja interpretacji przesłania i roli tzw. wizji z globem, Salvatoris Mater VIII (2006), nr 1-2, s. 403-452.

  61. Krzyż zwycięstwa. Tak zwana trzecia tajemnica fatimska w świetle wizji krzyża św. Katarzyny Labouré, w: Krzyżu Święty nade wszystko, Mistyka Polska 92, Kraków 2008, s. 113-135.

  62. The Miraculous Medal. A Proposal for interpreting the Message and Role of the Vision of the Virgin with the Globe, w: Vincentiana 53: 2009, n. 6, p. 483-537.

    63. La Médaille Miraculeuse. Proposition d’interprétation du message et du role de la vision de la Vierge au globe, w: Vincentiana 53: 2009, n. 6, p. 493-547.

    La Medalla Milagrosa. Propuesta de interpretación del mensaje y cometido de la visión de la Virgen del Globo, w: Vincentiana 53: 2009, n. 6, p. 485-539.


  1. Chronologia Starego Testamentu, w: Katechizm dla wszystkich, Kraków 1994, ss. 32. WITKM.

  2. Chronologia Nowego Testamentu, w: tamże, Kraków 1994, ss. 32. WITKM.

  3. Bóg – Biblia – Rodzina, w: Biblia o rodzinie, Lublin 1995, s. 25-35.

  4. Emaus – zmierzają na spotkanie ze zmartwychwstałym Panem (Łk 24, 13-35), w: Biblia o Eucharystii, Lublin 1997, s. 97-110.

  5. Mesjasz Pan – Odkupiciel Izraela. Refleksje na temat pytania uczniów o przywrócenie królestwa Izraela (Dz 1, 6)”, w: Biblia o Odkupieniu, Lublin 2000, s. 78-91.

  6. Setnik pod krzyżem: wpatrując się w umierającego Jezusa, Memoranda 76: 2002, nr 2, s. 465-470 (Wiadomości Archidiecezji Lubelskiej).

  7. Boża sprawiedliwość objawiająca się w dziele zbawienia człowieka przez krzyż, w: Kto będzie zbawiony?, Verbum Vitae 1: 2002, s. 155-162.

  8. „Szukajcie tego, co w górze”. Wzniosłość chrześcijańskiego powołania, Zeszyty Karmelitańskie 20: 2002, z. 3, s. 50-55.

  9. Wystąpienie Apostoła Pawła na Areopagu (Dz 17, 16-34). Krytyka i nadzieja, Zaszyty Karmelitańskie 28: 2004, z. 3, s. 30-35.

  10. Współczesne Areopagi, w: Kościół w życiu publicznym. Teologia polska i europejska wobec nowych wyzwań, t. 1, Materiały VII Kongresu Teologów Polskich, KUL, Lublin 12-15 września 2004 r., s. 63-72.

  11. Lata pobytu apostoła Piotra w Rzymie (rys historyczny), w: S. Szymik – H. Ordon (red.), Opoka Kościoła Chrystusowego. Bibliści KUL w 25. rocznicę pontyfikatu Jana Pawła II, Lublin 2004, s. 143-159.

  12. Zapowiedź wykluczenia Żydów z królestwa niebieskiego według Łk 13, 22-30, w: „Dobrze sługo dobry...” (Mt 25, 21). Księga pamiątkowa ku czci ks. dra Huberta Ordona SDS, Kielce 2005, s. 127-133.

  13. Chorowali z powodu swoim grzechów, Zeszyty Karmelitańskie 4: 37 (2006), s. 20-24.

  14. Listy Apostoła Pawła. Wprowadzenie i omówienie, Kraków 2008, ss. 63. WITKM.

  15. Wytrwać do końca, Zeszyty Karmelitańskie 3: 44 (2008), s. 34-37.

  16. Chrześcijanin mieszkańcem ziemi i obywatelem nieba, w: Scripturae Lumen. Biblia i jej oddziaływanie, red. A. Paciorek, Lublin 2009, nr 1, s. 291-302.

  17. Odkupienie grzesznego człowieka aktem miłości Boga, w: „Dla mnie żyć to Chrystus!”. Rok świętego Pawła w Parafii św. Jakuba w Skierniewicach, red. J. Pietrzyk - M. Szmajdziński, Skierniewice: Top-Druk 2009, s. 106-111.

  18. Czy Boży plan zbawienia zawiódł?, Biblia krok po kroku 8 (2010), s. 24-27.

  19. Rola norm moralnych w życiu chrześcijanina na podstawie Listów do Galatów i Rzymian, Communio 31/1 (2011), s. 12-18.

  20. Ku wolności wyswobodził nas Chrystus, Miejsca Święte 4 (172) 2011, s. 33-37.

  21. Dorastał do swego powołania (Pierwsza podróż misyjna św. Pawła), wywiad opublikowany w Biblia krok po kroku 20 (2011), s.12 - 18.

  1. „Bałwochwalstwo”, w: Leksykon Duchowości Katolickiej, red. M. Chmielewski, Lublin-Kraków 2002.

  2. „Natchnienie biblijne”, w: Leksykon Teologii Fundamentalnej, red. M. Rusecki, Lublin-Kraków 2002.

  3. „Korneliusz”, w: Encyklopedia Katolicka, Lublin 2002, t. 9.

  4. „Lizjasz”, w: dz. cyt., Lublin 2004, t. 10.

  5. „Michalski Wilhelm”, dz. cyt., Lublin 2006, t. 12.

  6. „Niebo”, dz. cyt., Lublin 2009, t. 13.

  7. „Obietnica”, dz. cyt., Lublin 2010, t. 14.

  8. „Listy pasterskie”, dz. cyt., Lublin 2010, t. 14.

  9. „Paweł Apostoł”. 1. Życie, w: dz. cyt., Lublin 2011, t. 15.

  10. „Pawła Listy”, w: dz. cyt., Lublin 2011, t. 15

  11. Rzymianie (List do Rzymian), w: dz. cyt., t. 17, Lublin 2012, s. 774-776.

  12. Sykaryjczycy, w: dz. cyt., t. 18, Lublin 2013, s. 1273.

  13. Sylas, w: dz. cyt., t. 18, Lublin 2013, s. 1277.

  14. Tesaloniczanie (Dwa Listy do Tesaloniczan), w: dz. cyt., t. 19, Lublin 2013, s. 737-738.

  15. Tymoteusz św., w: dz. cyt., t. 19, Lublin 2013, s. 1226-1227.

  16. Usprawiedliwienie, w: dz. cyt., t. 19, Lublin 2013, s. 1419-1421.

  17. Więzienne Listy, w: dz. cyt., t. 20, Lublin 2014, s. 558-559.
  

  1. F. O’Fearghail, The Introduction to Luke-Acts. A Study of the Role of Lk 1, 1-4, 44 in the Composition of Luke’s Two-Volume Work, AnBib 126, Rome 1991, ss. 256, w: CT 64: 1994, nr 4, s. 164-166.

  2. L. Alexander, The preface to Luke’s Gospel. Literary convention and social context in Luke 1, 1-4 and Acts 1, 1, SNTSMS 78, Cambridge 1993, ss. 250, w: CT 64: 1994, nr 4, s. 161-164.

  3. J. T. Squires, The plan of God in Luke-Acts, SNTSMS 76, Cambridge 1993, ss. 233, w: RT 42: 1995, z. 1, s. 113-115.

  4. J. Lentz, Luke’s portrait of Paul, SNTSMS 77, Cambridge 1993, ss. 192, w: RT 44: 1997, z. 1, s. 154-156.

  5. Levinskaya, The Book of Acts in its Diaspora Setting, w serii: The Book of Acts in its First Century Setting, t. 5, Grand Rapids (MI) 1996, ss. 284, w: RT 45: 1998, z. 1, s. 149-151.

  6. D. Ph. Bechard, Paul Outside the Walls: A Study of Luke’s Sociogeographical Universalism in Acts 14: 8-20, AnBib 143, Rome 2000, ss. 541 (z indeksami), w: RoczTeol 49: 2002, z. 1, s. 147-149.

  7. A. J. Malherbe, The Letters to the Thessalonians, AB 32B, New York 2000, ss. XX + 508 (z indeksami), w: RoczTeol 51: 2004, z. 1, s. 141-142.

  8. L. T. Johnson, The First and Second Letters to Timothy, AB 35A, New York 2001, ss. XIV + 494 (z indeksami), w: RoczTeol 51: 2004, z. 1, s. 142-144.

  9. M. Casey, An Aramaic Approach to Q. Sources for the Gospels of Matthew and Luke, SNTSMS 122, Cambridge 2002, ss. 210, w: RoczTeol 51: 2004, z. 1, s. 149-151.

  10. M. V. Hubbard, New Creation in Paul’s Letters and Thought, SNTSMS 119, Cambridge 2002, ss. 293 (z indeksami), w: RoczTeol 52: 2005, z. 1, s. 185-186.

  11. S. M. Bryan, Jesus and Israel’s Traditions of Judgement and Restoration, SNTSMS 117, Cambridge 2002, ss. 278 (z indeksami), w: RoczTeol 52: 2005, z. 1, s. 187-188.

  12. R. Bartnicki, Ewangelie synoptyczne. Geneza i interpretacja, Warszawa 2003, wyd. 3, ss. 530, w: RoczTeol 52: 2005, z. 1, s. 188-189.

  13. P. Nyk, Die Tradition vom eschatologischen Krieg im Gemeindegebet Apg 4, 23-31, Europäische Hochschulschriften, Theologie XXIII, Frankfurt am Main 2003, ss. 241, w: RT 53: 2006, z. 1, s. 97-99.

  14. M. Rastoin, Tarse et Jérusalem. La double culture de l’apôtre Paul en Galates 3, 6-4, 7, AnBib 152, Roma 2003, Editrice PIB, ss. 376 (z indeksami), w: RT 53: 2006, z. 1, s. 95-97.

  15. C. R. Nicholl, From Hope to Despair in Thessalonica. Situating 1 and 2 Thessalonians, SNTSMS 126, Cambridge 2004, University Press, ss. 315 (z indeksami), w: RT 53: 2006, z. 1, s. 99-102.

  16. A. Martin, La tipologia adamica nella lettera agli Efesini, AnBib 159, Roma 2005, ss. 408, Editrice PIB, w: RT 54: 2007, z. 1, s. 108-110.

  17. Ch. Reynier, Paul de Tarse en Méditerrannée. Recherches autour de la navigation dans l’Antiquité (Ac 27, 1-28, 16), LD 206, Paris 2006, ss. 288, Les Editions du Cerf, w: RT 54: 2007, z. 1, s. 110-112.

  18. F. Bianchini, L’Elogio di se in Cristo. L’utilizzo di periautologia nel contest di Filippesi 3, 1 – 4, 1, AnBib 164, Roma 2006, ss. 322, w: RT 55: 2008, z. 1, s. 148-151.

  19. O. Flichy, La figure de Paul dans les Actes des Apotres. Un phénomène de réception de la tradition paulinienne à la fin du premier siècle, LD 214, Paris 2007, ss. 364, w: RT 55: 2008, z. 1, s. 151-153.


  20. R. Bogacz, Dzieło zbawienia w ludzkiej krwi Jezusa według Listu do Hebrajczyków, Kraków 2007, ss. 301, Wyd. PAT, w: RB 56: 2009, z. 1, s. 241-243.

  21. W. Chrostowski, Między Synagogą a Kościołem. Dzieje św. Pawła, Kraków – Ząbki 2015, ss. 490, w: CollTheol 86 (2016) nr 1, s. 221-225.